Αμέσως μετά την είσοδο των Γερμανών και Ιταλών στην Αθήνα, η κατάσταση στο Κολωνάκι αλλάζει τελείως. Οι ζωές των ανθρώπων ανατρέπονται και τα βιώματα των αφηγητών μας, που την επίμαχη δεκαετία του ’40 ήταν μικρά παιδιά ή έφηβοι το πολύ, δοκιμάζονται απο τις νέες συνθήκες.
Θυμούνται…
…..όταν έφυγαν οι εγγλέζοι άφησαν πολλά πράματα. Ο πατέρας μου που του άρεζε πάντα το καλό φαί πήγε και πήρε δυο σακιά κάρυ και θυμάμαι οτι τρώγαμε λάχανο με κάρυ..
Εμείς τότε με τους εγγλέζους πηγαίναμε και κάναμε μαύρη αγορά. Πουλάγαμε τσιγάρα, τα players. Το Κολωνάκι τότε ήταν αγορά ..εύρισκες ό’τι ήθελες, κυρίως κονσέρβες corn beef απο τους εγγλέζους.
Πριν έρθουν οι Γερμανοί υπήρχαν Εγγλέζοι και Νεοζηλανδοί στο Κολωνάκι. Ερχόντουσαν στην αμερικανική πρεσβεία που ήταν τότε στην Β. Σοφίας και Ηρ. Αττικού που δούλευε ο πατέρας μου για να μην τους πιάσουν οι Γερμανοί . Τους έκρυβαν και σε σπίτια.
Είχαμε στο σπίτι μας τον Πάτρικ Λη Φέρμορ. ….μέχρι που έφυγε με το στρατό στη Μέση Ανατολή.
Οι Γερμανοί λοιπόν και Ιταλοί εγκαθίστανται στο Κολωνάκι ως κατακτητές και τρομοκρατούν.
Πριν τον πόλεμο υπήρχαν άνθρωποι που θαυμάζανε τους Γερμανούς αλλά μετά τον πόλεμο κανένας.
Οι γερμανόφιλοι ήταν ελάχιστοι..ήταν γνωστοί και τους δείχναμε με το χέρι..δεν τους χαιρετάγαμε.
Στο Κολωνάκι , στην Αναγνωστοπούλου είχαν χωρίσει στα δυο το δρόμο οι Γερμανοί με συρματόπλεγμα και δεν επιτρέπανε να περάσεις.
… είχαμε μία φίλη, που έμενε στην οδό Μέρλιν και τους είχανε απαγορεύσει να βγαίνουνε στα παράθυρα ή να κάθονται στο μπαλκόνι.
… μας είχανε πει να μην πλησιάζουμε ποτέ προς την οδό Μέρλιν, που ήτανε τα γερμανικά τα Ες Ες , μπαίναμε στον Βασιλικό κήπο και παίζαμε ή στη πλατεία Κολωνακίου . Αλλά προς την μεριά που ήτανε ο Αγ. Διονύσιος, το Πειραματικό δεν νιώθαμε τίποτε να υπάρχει. Βέβαια υπήρχε παρουσία των Γερμανών εκεί στη Δημοκρίτου, ανεβαίνανε φορτηγά γερμανικά που πηγαίνανε στο Λυκαβηττό , κοιτάζαμε να τους αποφεύγουμε όσο μπορούσαμε, αλλά είμαστε και παιδιά ούτε δέκα χρονών τότε.
Πολλοί όχι μόνο δεν απέφυγαν να τους συναντήσουν αλλά – με τις επιτάξεις- τους είχαν και μες στο σπίτι τους…
….πολλών πλουσίων όχι μόνο τους έκαναν επίταξη δωμάτια, αλλά θυμάμαι οτι στην οδό Αναγνωστοπούλου που έμενε μια οικογένεια Γουλανδρή, αυτούς τους έβγαλαν τελείως και μια μέρα πέρασα απο ένα ισόγειο στην Π.Ιωακείμ, βλέπω τον ένα απο τους Γουλανδρήδες…λέει μας φέραν εδώ..
Στην οδό Μέρλιν ήταν μια διπλοκατοικία πολύ περιποιημένη που είχανε αγοράσει η αδελφή του πατέρα μου,Βερβενιώτη (μιλά για το κολαστήριο της οδού Μέρλιν). Απο κει τους βγάλανε και τους πήγαν στην οδό Νικοδήμου σε σπίτι εβραίων οι οποίοι εξαφανίστηκαν .
… Αυτό που έχει χαραχτεί έντονα στη μνήμη όλων των αφηγητών είναι η έλλειψη τροφής και το μαρτύριο της πείνας.
… είμαστε σε κακή κατάσταση. Εγώ απο την αποβιταμίνωση είχα πρηστεί, είχαν πρηστεί τ’αυτιά μου , τα χέρια μου, τα πόδια μου. Είχα περάσει και μερικές παιδικές αρρώστιες χωρίς την ανάλογη περιποίηση, πού να βρείς φάρμακα και εντωμεταξύ ήμασταν κοντά , ήτανε πολλοί νεκροί κοντά στη Νομική, έβλεπες καροτσάκια και νεκροί.
…στον ίδιο όροφο με μας, στην οδό Τσακάλωφ έμενε μια οικογένεια Μεγαλίδου και θυμάμαι ..είχαν πάρει κότες να κάνουνε αυγά και τις είχαν στο μπαλκόνι του υπνοδωματίου τους.
Στο Παγκράτι έχει ένα μέρος, όπως στη Βέρνη, που έχει αρκούδες, σε ένα μικρό άλσος και πήγαινε ο κόσμος και τις έβλεπε. Και θυμάμαι λοιπόν οτι φάγαμε ένα μεσημέρι ένα κρέας που άφριζε.περίεργο..και η γεύση ήταν αλλιώς..Και μετά διαβάσαμε στην εφημερίδα οτι εξαφανίστηκαν οι αρκούδες.
Είδα ανθρώπους στην οδόν Αθηνάς που πουλούσαν ψωμί από χαρούπια σαν ζύμη κομματάκια σε δίσκους … είχε περάσει ένας κι είχε αρπάξει ένα κομματάκι κι ο πωλητής του το πήρε και τον είχε ρίξει κάτω σε λάσπη και τον χτύπαγε κι ο άλλος τις έτρωγε και δεν αμυνότανε ….
Θυμάμαι Τσακάλωφ και Βουκουρεστίου- η κρεβατοκάμαρά μου ήταν γωνία- το ΄41 να είναι ένας και να λέει: πεινάω, πεινάω, κρυώνω,κρυώνω, με σβησμένη φωνή και το πρωί τον βρήκαμε πεθαμένο κάτω απο το παράθυρο.
… την πρώτη φορά που το είδα αυτό (νεκρό απο πείνα στο πεζοδρόμιο) με τάραξε φοβερά, την πρώτη φορά που είδα. Μετά το συνήθισα τόσο πολύ, που αν ήτανε ξαπλωμένος και μ’ εμπόδιζε να περάσω, πήδαγα από πάνω. Σαν να μην ήταν τίποτα.[↓] Απολύτως…
Και οι λύσεις στο μαρτύριο της πείνας
….η μαύρη αγορά σαφώς υπήρχε, όσοι είχανε λίρες ή χρυσαφικά ή οτιδήποτε και θέλανε να επιζήσουνε παίρνανε από τη σούπα του μπακάλη, που μας μοιράζανε ή τα λουκάνικα σε κονσέρβες .
-…μαύρη αγορά έκανε ένα γαλακτοπωλείο που ήτανε στην πλατεία Κολωνακίου και πιο πέρα ένας φούρνος επί της Σκουφά .
…. ο πατέρας μου καταστράφηκε με τον πόλεμο γιατί δεν ήταν ούτε μαυραγορίτης, ούτε δοσίλογος, ούτε συνεργάτης των γερμανών. …
το εμπόριο δεν υπήρχε. Στην κατοχή όταν έκανες εμπόριο έπρεπε να είσαι ή μαυραγορίτης ή συνεργάτης των κατακτητών.
Εγώ ξέρω ότι οι γονείς μου δεν χαιρετούσαν κάποιους γνωστούς τους με τους οποίους κάποτε πριν από τον πόλεμο ήτανε φίλοι γιατί είχαν κάνει χρήματα στην Κατοχή.
Η αντίσταση ως απάντηση στη βαρβαρότητα της κατοχής κινητοποίησε και τους κατοίκους του Κολωνακίου, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των αφηγητών μας.
Εγω πήγα και γράφτηκα στην Ε.Π.Ο.Ν. που ήταν στην οδό Στρατιωτικού Συνδέσμου. ..Το’μαθε ο αδελφός μου «θα σου κόψω τα πόδια αν πας..» Εγω όμως πήγα και γράφτηκα.
Ήταν μια οργάνωση εθνικιστική, η Ιερά Ταξιαρχία. Εκεί έγραφα στους τοίχους. Στην Ε.Π.Ο.Ν. δεν έγραψα γιατί άρχισαν να μου λένε..μην πηγαίνεις είναι οι κομμουνιστές, είναι παλιάνθρωποι…επηρεάστηκα και αποφάσισα ό,τι κάνω να το κάνω με εθνικιστικές οργανώσεις .
Πρωτάκουσα για αντίσταση στη Νομική. Ήρθαν τα παιδιά τα δικά μας , οι φίλοι μου- οι περισσότεροι είχαν γραφτεί στη Νομική- και μου είπαν..κάτι πρέπει να κάνουμε, να’ρθεις μαζί μας, θα κάνουμα μια οργάνωση που θα αντιστέκεται στους Γερμανούς και Ιταλούς. Έτσι πρωτογράφτηκα στην Ε.Π.Ο.Ν. Ήμασταν οι 5 πρώτοι.:Βίκτωρ Μελάς, Άδωνις Κύρου, Κώστας Αξελός, Άρης Νικολετόπουλος και Ναταλία Μελά. Μας χώρισαν σε τομείς και γω ανέλαβα τον οικονομικό τομέα γιατί γνώριζα κόσμο, πήγαινα σε διάφορους και μάζευα λεφτά.
Στη σχολή Καλών Τεχνών φτιάχναμε αντίγραφα αγαλμάτων και τα πουλάγαμε στους Γερμανούς ως αυθεντικά για να ενισχύουμε τον Ε.Λ.Α.Σ.
Προσωπικά είχα δράση στην Εθνική Δράση, όπου φύλαγα τσίλιες την ώρα που βάφαμε με μπλε στην οδό Σκουφά και μοίραζα τα έντυπα της οργάνωσης
… εγώ ήμουνα στην Ορεινή Ταξιαρχία ….η ιδέα όλων μας τότε ήταν ότι συνεχίζαμε το οργανωμένο κράτος .
… οι αξιωματικοί μπορεί να είχαν τις ιδέες τους αλλά η Ορεινή Ταξιαρχία δεν είχε κανένα πολιτικό φρόνημα απολύτως , ούτε ήξερα τι ήταν ο άλλος.
Η φρίκη του πολέμου δημιουργεί ένα ζοφερό πλαίσιο για τα παιδιά και τους νέους του Κολωνακίου που μαθαίνουν να ζουν στον κύκλο του αίματος.
Τους ταγματασφαλίτες τους είδα πρώτη φορά απο κοντά όταν κρέμασαν 5 αντιστασιακούς στην πλατεία Παπαδιαμάντη στα Ιλίσια. Με φωνάξανε τα παιδιά της γειτονιάς να πάμε …. είδαμε κάτι τσολιαδάκια και Γερμανούς..και κει που χαζεύαμε έρχονται αντάρτες απο το λόφο και χτυπάγανε…Τους μαζέψανε , τους φορτώσανε γρήγορα-γρήγορα και φύγανε..
… τα παιδιά, η μαρίδα πηγαίναμε και παρακολουθούσαμε(μπλόκα και εκτελέσεις) Σ ‘ένα απ’αυτά ήμουν και γω, στην Καισαριανή.
Στην οδό Μασσαλίας, στο Νεκροτομείο ήταν μια τραγική εικόνα όταν έγινε ο βομβαρδισμός του Πειραιά απο τους Εγγλέζους. Είναι μια αίθουσα με μαρμάρινα κρεβάτια.. Εμείς , τα παιδιά πήγαμε και απο το παράθυρο κυττάζαμε. Ήταν ένας σωρός απο πτώματα..
Στο Κολωνάκι, κατά την περίοδο της Κατοχής, έγιναν τρεις πολιτικές δολοφονίες. Για τις δυο (του Ηλία Ρογκάκου και του Κίτσου Μαλτέζου) έχουμε μαρτυρίες αφηγητών μας που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες.
Ιούνιος 2015
0 Σχόλια