Η ιστορία της πινακίδας – Το χρονικό

Στις 8/5/1945, ο Wagner (ο Γερμανός διοικητής Δωδεκανήσου) στο σπίτι Καμόπουλου στη Σύμη, υπέγραψε το έγγραφο παράδοσης των Δωδεκανήσων στους αντιπροσώπους Άγγλων, Γάλλων και Ελλήνων. Ο Wagner πριν υπογράψει άφησε το περίστροφό του στο τραπέζι. Ο Moffat (επικεφαλής των Συμμάχων) το πήρε και το έδωσε στον επικεφαλής του Ιερού Λόχου Χ. Τσιγάντε.
Στις 9/1/1948 δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως», ο νόμος «περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου  στην Ελλάδα», με αναδρομική ισχύ από 28/10/1947. Οι τελετές ενσωμάτωσης άρχισαν στις 7 Μαρτίου 1948. Η 7η Μαρτίου εορτάζεται κάθε χρόνο ως ημέρα ενσωμάτωσης.
Στην Πάτμο τον Φεβρουάριο 2006, στο κεντρικότερο σημείο του νησιού, στο Διοικητήριο επί ιταλοκρατίας (κηρυγμένο ως ιστορικό μνημείο από το ΥΠΠΟ), αναρτήθηκε επιγραφή με το εξής περιεχόμενο: «Ανηρτήθη από το Δήμο Πάτμου σε ανάμνηση της 60ής επετείου από την απελευθέρωση του νησιού, 10 Φεβρουαρίου 1944, από τον Terence Bruce Mitford, λοχαγό των ειδικών πλωτών δυνάμεων του βρετανικού στρατού».

• Το 2003, ο Timothy Mitford, γυιός του Terence Bruce Mitford, με επιστολή του ζήτησε από τον Δήμο Πάτμου να τιμήσει τον πατέρα του ως απελευθερωτή του νησιού από τους Γερμανούς, τον Φλεβάρη του 1944.
  Ο ισχυρισμός στηριζόταν σε βιβλίο του Βρετανού John Lodwick “Filibusters”.
• Τον Μάρτιο του 2006, με ενέργειες του γυιού του T.B. Mitford και κάποιων δημοτικών συμβούλων του Δήμου Πάτμου, το Δ.Σ. του Δήμου αποφάσισε και τίμησε με δημόσια τελετή τον Τ.Β.Μ. και ανάρτησε την επίμαχη επιγραφή.
• Όταν έγινε αντιληπτή η πινακίδα και το περιεχόμενό της από την υπογράφουσα, γράφτηκε ένα άρθρο στην εφημερίδα «Πατμιακή» και στα «Πατμιακά χρονικά», με τίτλο: «Η ιστορία ζητάει το λόγο». Εστάλη επίσης στον μετέπειτα Δήμαρχο Γρηγόρη Στόικο χωρίς καμία αντίδραση- απάντηση. Το κείμενο, με τα ιστορικά στοιχεία, εστάλη επίσης στους υποψήφιους δημάρχους των τελευταίων δημοτικών εκλογών. Ουδεμία πάλι αντίδραση.
• Τον Αύγουστο του 2014 εστάλη στο Δήμο υπόμνημα Πατμίων και φίλων της Πάτμου, με αίτημα την αποξήλωση της επιγραφής.
• Στις 14/11/2014 εστάλη επιστολή με θέμα την αφαίρεση της επιγραφής και παράθεση ιστορικών στοιχείων από τον Σύλλογο «Εμμ. Ξάνθος».
• Τον Μάρτιο του 2014 πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση του Δ.Σ. και αποφασίστηκε να ζητηθούν περαιτέρω στοιχεία για τον εν λόγω Βρετανό από τα Ιστορικά αρχεία Δωδεκανήσου και από το ιστορικό αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Αφού πήραν αρνητική απάντηση, στις 22/4/2015, και από τις δύο υπηρεσίες (για ανυπαρξία στοιχείων για δράση του εν λόγω Βρετανού στην Πάτμο), προχώρησαν σε συνεδρίαση (Αύγουστος 2015) για το εν λόγω θέμα και αποφάσισαν ομόφωνα την αποξήλωση της πινακίδας και την ανέγερση μνημείου που θα τιμά τους Πάτμιους αγωνιστές.
• Στην απόφαση του Δ.Σ. έγινε ένσταση, από τον δημοτικό σύμβουλο Μανώλη Γρύλλη, απευθυνόμενη στην Περιφέρεια Δωδεκανήσου.
• 3/9/2015: κοινοποιήθηκε και στον Δήμο Πάτμου το έγγραφο που απέστειλε στην Διεύθυνση ιστορίας του Γ.Ε.Σ. η Φ. Τομαή, με το οποίο ζητούσε περαιτέρω διερεύνηση του θέματος.
• 24/9/2015: εστάλη υπόμνημα του Συλλόγου των απανταχού Πατμίων προς το ιστορικό αρχείο του ΥΠΕΞ.
• 29/10/2015: εστάλη  νέο έγγραφο της Φ. Τομαή προς τον Δήμαρχο Πάτμου με την απάντηση της Δ.Ι.Σ και την άποψη της Φ. Τ. (μας έγινε γνωστό στις 15/10/2015).
• 5/10/2015: δημοσιεύτηκε άρθρο του Κ.Ζαφειρόπουλου στην εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο: «Ξαναγράφοντας την Ιστορία κατά βούληση».
• 13/10/2015: δημοσιεύτηκε άρθρο της Γ. Μέμου στην ΑΥΓΗ με τίτλο «Οι περιπέτειες μιας πινακίδας».
• Στις 9 Νοεμβρίου δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα των Συντακτών δυο επιστολές διαμαρτυρίας  για το άρθρο του Κ. Ζαφειρόπουλου από την Φ.Τομαή και τον Μ. Γρύλλη.
• Στις 10 Νοεμβρίου ο Γ. Σταματόπουλος έγραψε άρθρο, σχετικό με το θέμα με τίτλο: «Ιστορικά, νησιωτικά ευτράπελα».
• Στις 15 Νοεμβρίου δημοσιεύτηκε στην ΑΥΓΗ άρθρο του  Σ.Κακουριώτη με τίτλο: «Ποιός απελευθέρωσε την Πάτμο;»
• Στις 5-6 Δεκεμβρίου ο Τ. Κωστόπουλος δημοσίευσε στην εφημερίδα των Συντακτών  (Το φάντασμα της ιστορίας) το άρθρο: «Εικονικοί ήρωες – Ο ελευθερωτής της Πάτμου».
• Η αποκεντρωμένη διοίκηση Ν. Αιγαίου απάντησε τελικά στην ένσταση του Μ. Γρύλλη αρνητικά θεωρώντας την…. εκπρόθεσμη.
  Κατόπιν αυτού, ο Δήμος Πάτμου προχώρησε στην αφαίρεση της πινακίδας.
• 4 Φεβρουαρίου 2016: η Βρετανική Πρεσβεία της Αθήνας έστειλε ρηματική διακοίνωση (note verbale) που περιείχε υλικό από τα Γενικά Αρχεία της Βρετανίας σχετικά με την δράση του Mitford στο Αιγαίο και ειδικά την Πάτμο το 1944 και διατεινόταν ότι αποδεικνύουν την ιστορική αλήθεια της αφαιρεθείσας επιγραφής. Ζητούσε να προσκομισθούν στην ειδική επιτροπή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ν. Αιγαίου για να αποφανθεί.
• 11 Φεβρουαρίου 2016: η Φ. Τομαή έστειλε επιστολή (εξαιρετικά επείγουσα) στον Δήμαρχο Πάτμου (την κοινοποίησε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ρόδου, στην επιτροπή του άρθρου 238 του Ν. 3852/2010, στο Δικαστικό Γραφείο Ρόδου και στην Πρεσβεία στο Λονδίνο) και αποφαινόταν ότι – βάσει των ντοκουμέντων της Βρετανικής Πρεσβείας – «δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία για την εσφαλμένη απόφαση του Δήμου για αφαίρεση της πινακίδας που οδήγησε σε ενόχληση της βρετανικής πλευράς». Υποδείκνυε στο Δήμο να επανορθώσει.
  Ο Δήμος δεν επανεξέτασε την απόφασή του. Προχώρησε η διαδικασία.
• Στις 21 Μαρτίου 2016 δημοσιεύεται άρθρο του Τάσου Κωστόπουλου στην Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο «Ντοκουμέντα αποικιακής νοοτροπίας» που εκθέτει την συμπεριφορά της Φ. Τομαή απέναντι στις απαιτήσεις της Βρετανικής Πρεσβείας.
• 25/05/2016: Ολοκληρώθηκε η έρευνα για τους αντιστασιακούς της Πάτμου.
• 2017: Οριστικός κατάλογος αντιστασιακών Πάτμου.
• 03/10/2017: Η Βρετανική πρεσβεία με επιστολή της επιμένει σε συμβιβασμό με τροποποίηση της επιγραφής.
• 25/08/2018:  Πρόταση για την χωροθέτηση του μνημείου.
• 01/11/2018:  Πρόταση Γ. Μέμου, εκ μέρους του Συλλόγου «Εμμ. Ξάνθος», για την προτιμητέα διαδικασία για την κατασκευή του μνημείου που αφορά τους Πάτμιους αγωνιστές.
• 2021:  Η νέα δημοτική αρχή αποφασίζει να δοθεί το ποσόν των 15.000 ευρώ για την ανέγερση του μνημείου. Δημόσιες αντιδράσεις.
• 08/2021:  Σε συνάντηση του Δημάρχου και του αντιδημάρχου πολιτισμού με αντιπροσωπεία του Συλλόγου των απανταχού Πατμίων «Εμμ. Ξάνθος», ο Δήμαρχος συμφώνησε να αυξηθεί το ποσό για το μνημείο σε 30.000 ευρώ.
  Το ποσόν δεν υπάρχει στον προϋπολογισμό του Δήμου για το 2022.

Συμπληρωματικά:

Η δημαρχιακή αρχή Λ. Πέντε, μέχρι το πέρας της θητείας της, αρνήθηκε να υλοποιήσει την ειλημμένη από το 2015 απόφαση του Δ.Σ. Πάτμου για ανέγερση του μνημείου τιμής.
Αρνήθηκε επίσης να ζητήσει επισήμως από τον Πάτμιο καλλιτέχνη Γ. Παππά, ο οποίος το επιθυμούσε, να αναλάβει την εκπόνηση του καλλιτεχνικού έργου.
Έχουμε τον πλήρη φάκελο της πολλαπλά ενδιαφέρουσας αυτής υπόθεσης προς ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου.